“Görgülü kuşlar gördüğünü işler.”diye çok güzel bir atasözümüz var bizim. Ailesinden iyi bir terbiye almış, iyi yetiştirilmiş insanlar, aldıkları terbiyeye ve eğitime uygun düşen davranışlarda bulunurlar. Kimseyi rahatsız etmez, kötü sözler söylemez ve tembelliğe başvurmazlar. Toplum içinde nasıl hareket edeceklerini de gayet iyi bilirler.
Fakat ailesinden ahlak kurallarını öğrenememiş, iyi eğitilmemiş, görgü kuralları kendisine kazandırılmamış kişiler ise davranış biçimlerini, nasıl hareket edeceklerini ayarlayamazlar. Bir de aile eğitimi, okul eğitimi aldığı halde davranış biçimi kötü olanlar vardır. Onları bozan uyarıcılar o kadar fazladır ki o da kolay olanı tercih eder. Hayata, insana, topluma bakış açıları onlara göre doğrudur. İleri süreçte bunlar mutsuzluklarında boğulurlar. Ailenin yanı sıra görgü kuralları çoğu zaman, okulda, kitaplarla verilmeye çalışılır.
İngilterede ilk çocuk kitapları görgü kurallarını anlatan el kitaplarıymış. Bizde de 1960lı yıllarda, ilkokullarda okutulan Adab-ı Muaşeret dersi varmış. Bunların neler olduğunu yazmayacağım. Aslında bunları hepimiz biliyoruz. Fakat bu görgü kurallarını bilmiyor gibi yapıyoruz ya da işimize gelmiyor; unutmuş gibi yapıyoruz. Görgü kurallarına sadece çocukların, gençlerin ihtiyacı yok toplum olarak büyük, küçük hepimizin ihtiyacı var.
Çocuk edebiyatı işte tam burada devreye girer. Çocukken okumak neye benzer? Çocuklar okuduklarının ne kadarını alır? Okuduklarından nasıl sonuçlar çıkarır? Bunu günlük hayatına uygular mı? Bu konu ile ilgili sorular çoğaltılabilir. Çocuk edebiyatı kitaplarını çocuklar değil yetişkinler yazar. Ve kitapların sonunda çocuklardan ders almalarını isteriz. Çünkü çocuk edebiyatı kaybettiğimizin farkında bile olmadığımız bazı şeyleri bulmamıza yardımcı olur.
Aristotelesin dediği gibi “ Kurmaca yazınlar, soyut kurumsal dille ifade edilemeyen doğruları hikâyelerle çok güzel anlatırlar.”
O yüzden sevgili büyükler, sayın yetişkinler korkmayınız çocuk kitapları okuyunuz.
