Neden çöplerimizi yere atıyoruz? Evlerimizin içindeki temizlik hassasiyetimizi neden dışarıda çevremize göstermiyoruz?
Çok üzülerek söylüyorum, ülkemiz ve yaşadığımız şehirler her geçen umumi temizlik konusunda daha da geriye gidiyor. Elimize ne geçerse yere atıyoruz. Marketten, bakkaldan aldığımız paketli ürünleri, içecekleri tüketir tüketmez ambalajlarını, fiş ve faturalarını yere atıyoruz. Araçlarımızdan, sigara paketlerini, izmaritleri, muz kabuklarını, içecek kutularını ve kahve bardaklarını fırlatıyoruz. Ülke olarak kendi çöpümüzde boğulmak üzereyiz. İşin kötü tarafı toplumun her kesimi aynı davranış biçimini sergiliyor. Bu toplu davranış karşısında ne yerel yönetimlerin ne de genel yönetimlerin baş edebilmesi mümkün değil.
Dünya’da yapılan çeşitli araştırmalarda çöp atama nedenlerini şu şekilde açıklıyorlar.
1. Bir bölgenin zaten çöple dolu olması, insanların oraya çöp atma eğilimlerinin yüksek olduğunu gösteriyor.
2. İnşaat bölgeleri. Çöplerin ve tozun büyük bir kısmı inşaat projelerinden geliyor.
3. Tembellik ve dikkatsizlik! İnsanların çok tembel hale gelmesi, çöpü uygun şekilde atmak konusunda isteksizlik yaratıyor. Dikkatsizlik de insanların düşünmeden çöpleri herhangi bir yere atmasının başlıca nedenlerinden bir tanesi.
4. ‘Bir şey olmaz’ inancı. İnsanlar yaptıkları şeyin bir sonucu olmadığını sanıyor ve umursamıyorlar.
5. Çöp konteynırı ve kutusu eksikliği. Halka açık alanlarda çöp kutusu eksikliği, çöp görüntülerinin sorumlularından biri. Bazı yerlerde var olmasına rağmen yeterli değil. Olanlarında bazıları da kötü yönetiliyor. İnsanlar ağzına kadar dolmuş ve kötü kokan bir konteynere yaklaşmak yerine, çöplerini yakınlarındaki bir yere bırakıyorlar. Rüzgâr ve sokak hayvanları da çöpün dağılmasına neden oluyor.
6. Yetersiz çevre eğitimi. İnsanların büyük bir bölümü, çöp atmanın çevreyi olumsuz etkilediğini bilmiyor ve her yere çöp atmaya devam ediyor.
7. Düşük para cezaları! Birçok ülkede çöp atma cezaları oldukça düşük hatta böyle bir ceza yok. Birçok insan bunu, yaptığı şeyi normalleştiren bir durum olarak algılıyor.
8. Sürü psikolojisi. Psikolojiye göre, bilinçsizce de olsa birlikte vakit geçirdiğimiz insanlardan etkilenmemiz doğamızın bir parçası. Çevremizdeki insanlar çöp atmak konusunda çok titiz ve bilinçliyse davranış kalıplarından etkileniyoruz. Tam tersi durumda ise etrafı kirletmek bizi rahatsız etmiyor.
Evet, bu sıkıntılı konunun sebepleri, 8 ana başlıkta toplanmış. Özellikle yaz aylarında dışarıda geçirilen zamanın daha uzun olmasıyla birlikte sorun daha da göze batar hal alıyor. Türkiye’nin en özel coğrafyalarından birisi olan BOLU ‘muzunda umumi temizlik noktasında ciddi sorunları olduğunu hepimiz görüyoruz. Bu sorunun en önemli çözümü bireysel olarak göstereceğimiz davranışlarla toplumu pozitif etkileşime yönlendirmekten geçmektedir.
