Bugünkü yazım Atamızın ünlü “Türk; öğün, çalış, güven” sözü üzerine olacak. Daha çok öğrencilerimize hitaben olmak üzere tüm toplumun genel kültür bakımından bilmesi gereken vecizenin, karışan anlamını açıklamaya ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.
Birçok Atatürk büstünde yer alan ve Türkiye Cumhuriyetinde yaşayan tüm vatandaşların ezbere bildiği bir sözdür bu söz. Sadece büstlerde değil her sınıfın veya okul koridorlarının duvarlarını da süsler “Türk; öğün, çalış, güven” sözü. Kitaplarda da sıkça karşılaşırız ayrıca.
Ancak ne yazık ki sözde geçen “öğün” kelimesinin yanlış telaffuz edilmesiyle oluşan yanlış anlaşılma devam ediyor. Bire bir açıklamaların yıllarca yapılmasına rağmen yanlış anlaşılmanın önüne bir türlü geçilemiyor.
Anlaşılacağı üzere “öğün” sözcüğünün “övün” sözcüğü ile hiçbir ilgisi yoktur. Akıllarda en çok “övün” anlamının kalmasıyla insanlar sözcüğü “övünmek” eylemi gibi yanlış algılıyorlar. Sözcüğün, TDKdeki karşılığıyla “kez” (bir kerelik yemek) anlamına gelen sözle de bir ilgisi yoktur. Atatürk gibi bir dâhinin bu sözcüğü gelişi güzel kullanmış olabileceğini düşünmek ise en büyük hatadır.
Öğün kelimesi öz Türkçe bir sözcüktür ve “öğ” kökünden türemiştir. Yeni türemiş sözcük “akıl-us” anlamına gelmektedir. Öğretmen, öğrenci gibi…
Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu büyük önder Atatürk o zamanki kullanımıyla sözcüğü söz içerisinde “akıllan-aklını kullan” anlamında kullanmıştır.
Baştan değerlendirecek olursak Atatürk, sözün başındaki “Türk” sözü ile Türkiye Cumhuriyetinde yaşayan her bir vatandaşa hitabetmiş, “öğün” sözcüğü ile aklını kullan, “çalış” sözcüğü ile çalışkan ol ve “güven” sözcüğü ile de “kendine güven” demek istemiştir. Kısa bir özetle söz, Türk halkının ne yapması gerektiğini öğütlemiştir.
Umuyorum ki özellikle öğrencilerimiz “Türk; öğün, çalış, güven” sözünü doğru kullanır, doğru algılar. Eğer sözün anlamını kavrarsa kendisine bir pay çıkarması gerektiğini fark eder.
Okuyucularımı saygı ve sevgiyle selamlıyorum.
