Vegan Derneği Türkiye’nin Bolu’daki kızıl geyik “av ihalesine” karşı açtığı yürütmeyi durdurma ve iptal talepli davasında duruşma sona erdi. Mahkeme, Tarım ve Orman Bakanlığı izniyle açılan av ihalesine dair kararı 15 gün içerisinde taraflara tebliğ edeceğini belirtti.
4 Mart 2022, Bolu & İstanbul - Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Bolu ilçelerini kapsayan av ihalesine karşı, ulusal ve uluslararası düzeyde koruma altında olan kızıl geyiklerin yaşam hakkı için Vegan Derneği Türkiye (TVD) tarafından 21 Ekim 2021 tarihinde açılan davanın duruşması bugün görüldü. Daha önce bakanlık tarafından mahkemeye gönderilen ve avın gerekliliğini savunan dilekçeler ile uzman görüşlerini bilimsel yönden yetersiz ve çelişkili bularak yürütmenin durdurulmasına ve dört ay boyunca devamına kararı veren Bolu İdare Mahkemesi, nihai kararı 15 gün içerisinde taraflara bildireceğini açıkladı.
BAROLAR VE HAYVAN HAKLARI DERNEĞİ DE DURUŞMADAYDI
Duruşmaya destek amacıyla, davaya müdahillik başvuruları kabul edilen Hayvanlara Adalet Derneği ile Hayvan Hakları ve Etiği Derneği’nin temsilcileriyle, Bolu Barosu Hayvan Hakları Komisyonu’ndan avukatlar, Burak Özgüner Hayvan Hakları Çalışma Merkezi’nden ve Bolpati Derneği’nden hayvan hakları savunucuları katıldı.
“ETİK DIŞI OLAN AVCILIK AYNI ZAMANDA HUKUK DIŞIDIR”
Duruşma sonrası adliye önünde yapılan basın açıklamasında, "Yaşam hakkı satılık değildir", "Katletmek için yaşatıyorlar" ve "Av cinayettir, yasakla" pankartlarıyla birlikte davayı değerlendiren aktivistler, avcılığın Türkiye çapında tamamen yasaklanması için mücadeleyi büyüteceklerini vurguladı. Vegan Derneği Türkiye (TVD) adına basın açıklamasını okuyan yönetim kurulu üyesi Güzide Erden, bugünlerde zeytinliklerin ve orman alanlarının “rant uğruna” maden, HES ve inşaat sahalarına dönüştürülmesine atıfta bulunurken, hayvanların yaşam hakkının da yine “ekonomik çıkarlar uğruna satılığa çıkarıldığına” dikkat çekti. Erden Aralık 2021’de; sivillerin, 'zararlı' gördüğü yaban hayvanlarını zehirleyerek veya vurarak öldürmesinin önünü açan ve yakın zamanda Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni yönetmeliğe de değindi
“YABAN HAYATI SATILIK DEĞİLDİR”
Güzide Erden, yaptığı basın açıklamasında,“Yaklaşık beş ay süren dava boyunca Bolu İdare Mahkemesi’nin hızla hayvanlar lehine karar alarak yürütmeyi durdurması, yani avlanmayı bu süre içinde geçici olarak durdurması son derece önemliydi. Bugün mahkemeden almayı beklediğimiz nihai karar olan ihalenin iptali ise çok daha mühim. Çünkü bu karar bir kez daha şunu gösterecek: Her şeyden önce etik dışı bir uygulama olan avcılık, aynı zamanda hukuk dışıdır. Nitekim; Tarım ve Orman Bakanlığı’nın av katliamına devam edilebilmesi için mahkemelere sunduğu sözde uzman raporları ve savunmalar, Türkiye’nin dört bir yanındaki mahkemeler tarafından her seferinde yetersiz ve eksik bulunmaktadır. Burada bir kez daha yineliyoruz: Yaban hayatı satılık değildir. Hayvanlar kimsenin malı değildir. 15 kızıl geyiğin yaşamının satılığa çıkarıldığı “av turizmi” ihalesi daha fazla beklemeden iptal edilmelidir. İnsan harici hayvanların yaşam hakkı; ‘hasat raporu, kırsal kalkınma, katkı payı, ekonomik kazanç, turizm potansiyeli ve hatta koruyucu veterinerlik’ adı altında, av şirketleri ve bakanlık işbirliğiyle yurtdışından ve Türkiye’nin çeşitli illerinden gelen avcılara pazarlanamaz” dedi
“BOLU'DA KIZIL GEYİKLER, ADANA'DA YABAN KEÇİLERİ İÇİN İPTAL KARARI BEKLİYORUZ”
Av karşıtı davalarda TVD’nin de vekilliğini üstlenen Hayvan Hakları ve Etiği Derneği’nden avukat Hacer Gizem Karataş ise, duruşmayı şöyle değerlendirdi: "Bugün yine Tarım ve Orman Bakanlığı ve davaya müdahil olan av şirketi vekilinden kabul edilemez savunmalar dinledik. Kaçak avcılığı engellemek bizzat Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sorumluluğunda iken, kaçak avcılığın başka bir yöntemle engellenemeyeceği, mecburen av ihalelerinin açılması gerektiği savunmaları yapıldı. Bu savunmaların hepsinin geçersiz olduğu açıktır. Bu sebeple Bolu İdare Mahkemesi'nden iptal kararı bekliyoruz. Aynı zamanda Adana’da 70 yaban keçisine ilişkin görülen davamızda da hukuka aykırılıklar alenen ortada iken halen yürütmenin durdurulması kararı Eylül ayından beri verilmemiş durumda. Yaban keçilerinin av dönemi zaten bu ay sonunda sona eriyor. Her iki mahkemeden de bir an önce avın iptal edilmesini ve kızıl geyikler ile yaban keçilerinin hukuksuzca katlinin engellenmesini bekliyoruz.”
NE OLMUŞTU?
TVD, Ekim 2021’de, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan 2021-2022 Av Yılı Av Turizmi Uygulama Talimatı çerçevesinde Bolu’da avlanması planlanan 15 kızıl geyiğin öldürülmesine engel olmak için Bolu İdare Mahkemesi’nde bakanlığa dava açmıştı. Bolu’nun Mudurnu Sırçalı, Kıbrısçık, Seben Merkez ve Seben Taşlıyayla bölgelerinde koruma altındaki 15 kızıl geyiğin “avlattırılması işi” ihalesinin etiğe ve hukuka aykırılık teşkil etmesi sebebiyle yürütmenin acilen durdurulmasını ve iptalini talep etmişti. Kasım ayı başında verdiği yürütmeyi durdurma kararında, av ihalelerini açan bakanlıktan “dava konusu işlemin hukuki ve maddi” gerekçelerine dair ayrıntılı rapor isteyen Bolu İdare Mahkemesi, TVD’nin gönderdiği ikinci savunmanın da ardından bakanlığın etüt-envanter raporlarını yetersiz bulmuş, çelişkiler ve eksiklikler sebebiyle yürütmeyi durdurma kararının devamına hükmetmişti. Bakanlıktan bir kez daha “ihtilafa yer vermeyecek şekilde açıkça belirtilerek” yaş, cinsiyet gibi popülasyona dair ayrıntılı ön etüt çalışmalarına, envanter kriterleri ve tekniklerine dair ayrıntılı bilgi talep eden mahkeme, bu sayede 15 kızıl geyiğin öldürülmesini bir süre daha engelleyen karara imza atmıştı. Kızıl geyiklerin “zararlı” olduğu ve av faaliyetlerinin “koruyucu veteriner hekimlik uygulaması” olarak değerlendirilmesi gerektiği iddiasıyla hayvanların avcılarca öldürülmesini savunan bakanlığın yeni raporu üzerine, yaban hayatı uzmanı veteriner hekim Gökçe Coşkun, avcılığın doğal yaşama ve yaban hayatına verdiği zararları özetleyen, avcılık sonucu meydana gelen insan-hayvan etkileşiminin hem halk sağlığı hem de hayvan sağlığı açısından riskleri ortaya koyan bir rapor hazırlayıp TVD aracılığıyla mahkemeye sunmuştu.
Bakanlıkça hazırlanan ihale kapsamında geyiklerin yaşam hakkı, birey başına en az 9.300 TL, en fazla 14.800 TL’den satışa çıkarılmıştı.
